قابلیت های هنر کمینه (مینیمال) در گرافیک محیطی شهری با تأکید بر نمونه های دیوارنگاره های شهری ایران

در قرون نخستین بشر برای رسیدن به برخی اهداف، با توجه به امکانات محدود، آثاری بر روی دیوار غار خلق می کرد که جنبه های آیینی و جادویی داشتند. گذشت زمان و پیشرفت علم و تکنولوژی، تغییر مواد، تنوع در سلیقه ها، ایده ها و غیره باعث شده است هنر در حیطه های مختلف کارکرد داشته باشد. از جمله گرایش های هنری که حیطۀ اجرایی گسترده و چندوجهی در تعریف و اجرا دارد نقاشی دیواری است. در دنیای معاصر، دیوارنگاری در جایگاه یکی از مظاهر هنر شهری و مردمی جلوه گر شده است. هرچند کاربرد نقوش، رنگ ها و عناصر تزیینی برای زینت بخشیدن به معماری از دوران کهن متداول بوده است، با تغییر در ساختارهای شهری در دوران معاصر و ایجاد مفاهیم جدید شهرنشینی، هنر دیوارنگاری نیز دستخوش تغییراتی شده است. در عصر حاضر، برای خلق اثر دیواری تنها به اجرا بر روی دیواری عمودی با ابزاری چون قلم مو و رنگ اکتفا نمی شود، بلکه شاهد ارائۀ آثارِ متفاوتی هستیم که گاه با آثاری از گرایش های مختلف هنر جدید مانند هنر کمینه رقابت می کنند و از ویژگی های این هنرها در خلق آثار دیواری بدیع و نو بهره گرفته اند.  پژوهش حاضر تلاشی است در جهت بیان ظرفیت ها و قابلیت های دیوارنگاری معاصر و گرافیک محیطی ایران و می تواند جهت آرام سازی فضای شهری، که شالودۀ اصلی آن است، اهداف تزیینی و اصول ساختاری هنر کمینه (مینی مال) مورد توجه قرار گیرد. هدف این مقاله بررسی دیوارنگاری با نظر به هنر کمینه (مینی مالیسم) است و همچنین شناخت و چگونگی بهره گیری از توانایی های این هنر برای پویا کردن آثار دیواری و محیطی در سطح شهر. پژوهش کاربردی حاضر به روش توصیفی، تحلیلی و تطبیقی صورت گرفته و گردآوردی اطلاعات آن به شکل کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. در این راستا، ابتدا هنر کمینه و دیوارنگاری معرفی می شود و سپس به بررسی وجوه اشتراک و افتراق این هنر با دیوارنگاری پرداخته می شود. سپس چگونگی بهره گیری از ویژگی های هنر کمینه در دیوارنگاری معاصر و گرافیک محیطی ایران برای خلق آثار جدید بررسی شده و پیشنهادهایی برای استفادۀ مفید از هنر کمینه در فضاهای شهریِ ایران ارائه می شود.